Bosbezetting

Hoe bezet je een bos? Een handleiding voor een succesvolle bosbezetting in 11 stappen.

Deze handleiding is ook beschikbaar in PDF format.

Inleiding

Wil je voorkomen dat een bos of een groep bomen gekapt wordt, en heb je alle andere middelen (zoals lobbyen, juridische procedures, handtekeningen verzamelen) al geprobeerd? Klim dan in een boom. Zolang er mensen in de bomen zitten, kunnen ze niet gekapt worden, zo simpel is het. Maar hoe organiseer je zo’n bosbezetting?

1. Je hebt minstens één iemand nodig die er echt voor wil gaan

Iemand die dossierkennis wilt opbouwen, een plan maakt, de groep bij elkaar houdt. Kortom, iemand (of een groepje) die de verantwoordelijkheid op zich wil nemen. Dat kost tijd, en betekent even al je andere projecten on hold zetten. Met alleen maar mensen die het er een beetje bij willen doen, gaat het je niet lukken. Net zo min als dat je het in je eentje kan doen.

2. Doe verkennend onderzoek

Check lokale media, de websites van de gemeente en de provincie op verstrekte vergunningen en besluiten, de websites van buurtgroepen en die van je tegenstander. Ga nooit zomaar af op geruchten en verhalen van één bron. Probeer te achterhalen of informatie over een aanstaande boskap klopt en maak een inschatting.

3. Bouw een netwerk op

Maak contact met buurtbewoners en andere lokale bondgenoten, ga bij voorkeur bij ze op de koffie. Een gesprek van persoon tot persoon is vele malen effectiever dan emails, posters en social media berichten. Het is cruciaal om lokale mensen te vinden die je bosbezetting willen steunen en een goed woordje voor je doen in de buurt, lokale kennis delen en allerlei praktische steun kunnen verlenen, zoals eten langsbrengen en bouwmateriaal uitlenen. Check bij hen of jouw interpretatie van wat er aan de hand is, klopt (maar vertrouw op je eigen onderzoek, ook buurtbewoners kunnen het mis hebben of andere belangen hebben).

4. Doe een grondige verkenning van het bos

Kijk niet alleen naar welke boom geschikt is voor een boomhut, maar check ook dingen zoals aan- en afvoerroutes, of er huizen dichtbij zijn die je kunnen steunen (of waar juist mensen wonen die zich gestoord gaan voelen in hun rust), hoe het bos gebruikt wordt (door bijvoorbeeld wandelaars), wat de grondwaterstand is (welke delen kunnen onder water lopen) en of er kwetsbare flora of fauna is die je niet wilt verstoren. Vergelijk hierbij de kaarten uit gemeentelijke vergunningen met wat je ter plekke aantreft (welk deel zal gekapt worden, waar lopen de scheidslijnen).

5. Opwarmacties

Afhankelijk van je inschatting of de boskap vooraf aangekondigd wordt, of dat er onverwacht gekapt kan worden, helpt het enorm om voor je bosbezetting wat publieksacties te doen. Om je meest vriendelijke gezicht te laten zien en buurtbewoners over hun ‘help er zitten relschoppers in mijn bos’ angst heen te helpen. Daarnaast geef je je tegenstander een waarschuwing om alsnog van hun plannen af te zien. Ook helpt het om meer mede activisten naar het bos te krijgen. Dit kan zo simpel zijn als het organiseren van een opruimactie in het bos, een klimworkshop of een gemeenschappelijke picknick. Soms moet je echter alles in het geheim voorbereiden omdat een openlijke voorbereiding er voor kan zorgen dat een boseigenaar uit paniek alvast met kappen begint.

6. Plan de eerste bezettingsdagen

Verzamel genoeg mensen die kunnen beloven om er een paar dagen te zijn. Verzamel genoeg materiaal voor boomhutjes (touw, dekzeil, gereedschap, slaapmatjes, klimmateriaal), die je binnen een dag een boom in kan krijgen. Verzamel ook genoeg proviand om het een paar dagen uit te houden. Zorg er voor dat je binnen een paar uur de eerste mensen in een boom hebt zitten. Hoe minder mensen en materiaal er op de grond aanwezig is, des te moeilijker het voor de politie is om de actie te dwarsbomen. Spreek hiervoor onderling een duidelijke taakverdeling af, met naast klimmers en een grond crew, iemand die pers en autoriteiten te woord staat. En, niet te vergeten, iemand die vooraf én tijdens de actie praatjes aanknoopt met buurtbewoners en ze om steun vraagt.

7. Aankondiging en wensenlijst

Spreek een duidelijk moment af om de actie publiekelijk kenbaar te maken, met een plan b voor als je toch eerder ‘betrapt’ wordt. Schrijf hiervoor een bondig en overtuigend betoog over waarom je dit bos bezet, wie jullie zijn, hoe mensen kunnen helpen en hoe jullie gaan winnen. Bedenk wat je allemaal aan materiaal nodig hebt en schrijf een wensenlijst. Dit nodigt mensen uit om geld te doneren, maar ook om materiaal langs te brengen. Onmisbaar: een plek in de buurt om waardevolle spullen op te slaan, apparatuur op te laden en als het kan een warme douche te nemen.

8. Gouden tip: spreek vooraf een vergaderschema af

Bijvoorbeeld: in de ochtend een snelle werkbespreking en in de avond een campagne overleg. Spreek af wie die overleggen voorbereidt en faciliteert. Geef iedereen een taak en een rol die past. Houdt je aan de afgesproken structuur en vraag mensen die alleen maar willen rondhangen om weer te vertrekken. Net als mensen die gedrag vertonen waarmee ze andere mensen wegjagen of onveiligheid creëren.

9. Maak een bezettingsrooster

Het klinkt paradoxaal maar het is ook belangrijk dat mensen van het actiekamp niet hun thuis maken. Door de grote kans op politie repressie is een bosbezetting niet de juiste plek voor gemeenschapsvorming of (semi-)permanent onderdak. Maak dit vooraf duidelijk zodat mensen zich niet met de verkeerde verwachtingen aansluiten. Nog beter is het als mensen zich als basisgroep organiseren, en als basisgroep een plek in het rooster nemen (voor meer informatie zie Handleiding Basisgroepen).

10. Juridische ondersteuning

Regel vooraf een strafrecht én een civiel recht advocaat. Deze laatste gaat nodig zijn voor kampeerverboden en andere civielrechtelijke hordes die de autoriteiten voor je gaan bedenken. Organiseer een juridische groep die meerdere weken kan bijhouden wie er op het kamp aanwezig is (voor aansprakelijkheid).

11. Blijf gefocust op je bondgenoten

Een bos bescherm je niet alleen met boomhutten. Zodra je alleen maar een groepje verkleumde activisten in boomhutten bent, zonder draagvlak, ben je een prooi voor politie repressie.

Uiteindelijk win je de strijd om het bos buiten het bos: wanneer de opdrachtgever van de kap van gedachte verandert. Je hebt publieke steun nodig, wat je krijgt door een positief imago in de lokale media, een warme band met sleutelfiguren uit de omgeving en als het even kan, politieke bondgenoten. Publieke steun is je wapen tegen politiegeweld, bezorgt je een schat aan informatie en verzekert je van een stroom aan steun. Steun opbouwen is hard werken en vereist een slim plan. Blijf gefocust tot het einde, steun verliezen kan snel gaan.

Tot slot, uiteindelijk is je belangrijkste bondgenoot natuurlijk het bos zelf. Houdt het te vriend. Een bosbezetting kan een grote impact hebben op de natuur. Begin pas met een bosbezetting als alle andere opties uitgeput zijn en houdt haar zo kort mogelijk.

Tot slot

Interesse in het volgen van een training? Neem hier contact op.

Deze handleiding is onderdeel van de ‘toolbox voor bewegingen’. Deze toolbox bevat nog meer korte digitale handleidingen, met basiskennis over strategie, bewegingsopbouw, actievoeren en organizing.

Ook wij houden van leren. Dus heb je ideeën om deze handleiding te verbeteren of aan te vullen met jouw ervaringen? Laat het ons weten!

Terug naar Toolbox Actievaardigheden