Arrestantengroep

Handleiding, voorbeeldteksten en invulsheets voor de Arrestantengroep van een actie

Deze handleiding is ook beschikbaar in PDF format.

Introductie: Wat doet de arrestantengroep?

De Arrestantengroep (AG) levert praktische ondersteuning bij acties voor mensen die gearresteerd worden. Wat de AG precies wel en niet kan doen, hangt af van het type actie. Bij sommige acties is het aantal deelnemers bekend en weet je precies wie meedoet. Dit noemen we hier ‘kleine acties’. Bij andere acties, zoals demonstraties, weet je niet wie er mee doet en dan heb je een iets andere rol. Dit noemen we hier ‘grote acties’.

‘Kleine acties’

Bij kleine acties waar alle deelnemers bekend zijn bij de AG, is dit de rol van de AG:

Contactpersoon zijn voor de advocaat en vrienden/familie van arrestanten
Zorgen voor praktische ondersteuning van arrestanten: afbellen van werk, zorgen dat katten gevoerd worden, vrienden/familie op de hoogte houden, kleren of medijnen naar het politiebureau brengen, etc.

Afhankelijk van het type actie kan geheimhouding in de voorbereiding belangrijk zijn, als je bijvoorbeeld een blokkade of bezetting organiseert. Houd dan rekening mee met mogelijkheid tot afluisteren via je telefoon, of het meelezen van chats. Spreek elkaar in persoon zonder telefoons in de buurt. De AG moet zich ook aan deze veiligheidsrichtlijnen houden.

‘Grote acties’

Bij grotere acties zoals demonstraties is de rol van AG beperkter. Dan fungeert de AG meer als centraal informatie- en communicatiepunt voor 1) familie en vrienden van arrestanten en 2) de advocaat. Voor de advocaat is het vitaal om één contactpunt (de AG dus) te hebben die alle benodigde updates kan doorgeven aan het publiek en/of vrienden/familie van arrestanten. Tijdens de demonstratie kunnen deelnemers de AG bellen als ze zien dat er iemand gearresteerd wordt. Zo kan de AG een overzicht bijhouden van hoeveel arrestanten er zijn.

Voorbereidingen

Dit zijn dingen die je vooraf moet regelen:

1) Advocaat

Zorg dat je op tijd een advocaat hebt geregeld die stand-by staat tijdens de actie.

2) Documenten + telefoon

Zorg dat je de documenten meeneemt, zoals arrestantenbriefjes, informatieflyers, etc. (zie handleiding in PDF). Zorg dat je een telefoon hebt die kan dienst doen als AG-telefoon. Het is handig als het niet je eigen telefoon is.

3) De briefjes invullen

(Dit geldt alleen voor kleine acties, waar de AG weet wie er meedoet.)
Iedereen die meegaat (ook mensen die niet van plan zijn opgepakt te worden), moet een briefje invullen (zie bijlage “Arrestantenbriefjes”). Daarop staat alle info die je als AG nodig hebt voor als diegene vast komt te zitten. Zoals: telefoonnummer, of er huisdieren gevoerd moeten worden en wie dan toegang heeft tot het huis, of er boetes open staan, etc. De briefjes krijgen nummers. Als er anonieme mensen bij zijn, communiceer je door de telefoon alleen hun AG-nummers, niet hun namen.

Lees elk ingevuld briefje goed door. Als er iets staat wat niet duidelijk is, vraag wat het betekent nu het nog kan. Als degene vast zit, kun je niet meer vragen of diens ID-kaart thuis ligt en hoe je dan binnen komt, of dat dit nu een 4 of een 9 is in het opgegeven telefoonnummer. Als werk moet worden afgebeld, vraag ook of dat met een smoes moet of dat je eerlijk kan zijn tegenover de baas dat diegene vastzit. Vaak willen mensen niet dat hun baas weet dat ze vast zitten!

Als alle briefjes ingevuld zijn, is de AG dus in bezit van allerlei gevoelige, persoonlijke informatie van de deelnemers. Ga zorgvuldig om met deze verantwoordelijkheid. Beschouw alle ingevulde persoonlijke informatie als vertrouwelijk. Moet je je verplaatsen, houd je dan aan alle verkeersregels om niet onnodig staande gehouden te worden met al deze gevoelige informatie op zak. Verbrand alle briefjes na afloop.

4) Informeren van deelnemers

De deelnemers moeten weten wie de AG is, wat de AG voor hen kan betekenen, en hoe zij zich moeten voorbereiden. Het is meestal de rol van de AG om deze informatie bij de deelnemers te krijgen.

4a) … bij ‘kleine acties’

Voordat de actie begint, check je bij de groep of iedereen hun rechten kent. Als dat niet het geval is, informeer je ze daarover.
Herinner mensen eraan dat als ze tijdens de actie weg gaan, of als de actie is afgelopen, ze zich moeten afmelden bij de AG. Als ze dat niet doen (en de AG hoort niks van ze), dan moet de AG er vanuit gaan dat ze vast zitten!
Mensen moeten de naam van de advocaat en het AG-telefoonnummer op hun lichaam schrijven met watervaste stift. In de cel (waar je je telefoon niet hebt) hebben de arrestanten dan altijd contactgegevens bij zich.
Check of alle AG-briefjes duidelijk zijn ingevuld.

4b) … bij ‘grote acties’

Omdat het bij grote acties niet te doen is om iedereen individueel te spreken, kun je flyers maken die je van tevoren online kan delen, en tijdens de demo kan laten uitdelen aan deelnemers. Zie bijlage “Info bij arrestatie”.

Uitdelen op de demo doe je niet zelf, dus regel mensen die dit kunnen doen.
Zorg dat je op deze flyer de juiste namen en telefoonnummers invult voor jouw actie.

Tijdens de actie

Belangrijk: in geen geval is de AG fysiek aanwezig op de actie, op welke actie dan ook! Zorg ervoor dat je van tevoren een veilige, niet-publieke plaats (zoals thuis) hebt geregeld, waar je gedurende de hele actie kan zitten, en online en bereikbaar bent.

Bij ‘kleine acties’

Zorg dat je afspreekt dat mensen zichzelf afmelden na afloop, zodat je zeker weet dat ze niet opgepakt zijn. Als je niks van ze hoort, en geen contact met ze krijgt, moet je er van uit gaan dat ze opgepakt zijn. Maak dit ook duidelijk aan de deelnemers, want dit is hun eigen verantwoordelijkheid.

Anonieme mensen: als er mensen bij zijn die anoniem blijven, zorg dat je geen namen noemt over de telefoon.

Bij ‘grote acties’

Zorg dat je minstens één contactpersoon hebt die bij de actie aanwezig is en die je regelmatig updates kan geven. Het belangrijkste is dat wordt doorgegeven of en hoeveel mensen er gearresteerd worden. Krijg je tijdens de actie geen contact meer met de contactpersoon, dan bestaat de kans dat die ook is opgepakt. Maar probeer aannames altijd te verifiëren.
Je houdt tijdens de actie bij wat er gebeurt (via de contactpersoon en via live feeds en social media). Noteer de belangrijke gebeurtenissen in het logboek. Gebeurtenissen kunnen elkaar snel opvolgen en er kan wat chaos ontstaan, zeker als er arrestaties worden verricht.
Deelnemers van de actie kunnen je bellen met een melding dat er iemand gearresteerd wordt. Vraag naar uiterlijke beschrijvingen van personen die gearresteerd worden. Het is namelijk mogelijk dat drie mensen je bellen met een melding over dezelfde arrestatie. Zo weet je dat het om slechts 1 arrestant gaat, en niet 3.
Probeer zo goed mogelijk bij te houden hoeveel mensen er in totaal gearresteerd zijn. (Dit is niet altijd even makkelijk, zeker als er groepsarrestaties plaatsvinden.)
Probeer zo min mogelijk namen te noemen over de telefoon.
Geef af en toe de advocaat een update. Als er helemaal niemand wordt gearresteerd, zorg dat je na afloop van de actie je afmeldt bij de advocaat.

Na de actie

Als er niemand vastzit

Als de actie zonder arrestaties is verlopen, is je werk als AG klaar. Zorg dat je je afmeldt bij de advocaat zodat die ook weet waar die aan toe is. Verbrand de arrestantenbriefje als je ze hebt.

Als mensen vast zitten..

Zo lang er mensen vast zitten, moet er altijd iemand van de AG bereikbaar zijn. Als je zelf moet werken, zorg dat je iemand hebt geregeld die het (tijdelijk) van je kan overnemen. Het is daarom handig om een AG-telefoon te hebben die niet je eigen telefoon is. (Dit is sowieso aan te raden in het geval dat het AG-nummer publiekelijk bekend is gemaakt.)

Houdt contact met de advocaat. Via de advocaat kun je op de hoogte blijven over hoeveel mensen er nog vast zitten, waar ze van verdacht worden, of ze in verzekering worden gesteld of niet, etc. En natuurlijk vooral ook wanneer ze weer vrij komen!

...bij ‘kleine acties’

Kijk op de arrestantenbriefjes om te kijken wie gebeld moet worden, wat er geregeld moet worden, etc.

...bij ‘grote acties’

Zo lang er mensen vast zitten, is de AG het aangewezen punt om omstanders/het publiek van informatie te voorzien.

Iedereen is weer vrij

Het is erg fijn als er iemand klaar staat om vrijgelaten mensen op te vangen bij het politiebureau! Het beste is als het iemand anders is dan de AG zelf, zolang die nog gevoelige, persoonlijke informatie van arrestanten op zak heeft.
Als je niemand kan regelen voor het opvangen van vrijgelaten arrestanten, probeer telefonisch contact te krijgen.
Vaak is er nog een juridische nasleep: er zijn misschien boetes of rechtszaken. De arrestanten moeten dat soort dingen met de advocaat bespreken. Verzamel de e mail adressen van de arrestanten en geef die aan de advocaat.
Het is ook erg goed mogelijk dat de arrestatie of het opgesloten zitten heftig is geweest voor de arrestant. Check dus in bij vrijgelaten arrestanten hoe het met ze gaat, en geef ze (indien beschikbaar) contactgegevens van het Support&Recovery team. Dit is een team dat zich specifiek richt op de mentale gezondheid van activisten na intense, hoge-stress gebeurtenissen zoals gewelddadige arrestaties.

Tot slot

Interesse in het volgen van een training? Neem hier contact op.

Deze handleiding is onderdeel van de ‘toolbox voor bewegingen’. Deze toolbox bevat nog meer korte digitale handleidingen, met basiskennis over strategie, bewegingsopbouw, actievoeren en organizing.

Ook wij houden van leren. Dus heb je ideeën om deze handleiding te verbeteren of aan te vullen met jouw ervaringen? Laat het ons weten!

Terug naar Toolbox Actievaardigheden