Aanmelden demonstratie bij de gemeente

Zo meld je je demonstratie aan bij je gemeente

Deze handleiding is ook beschikbaar in PDF format.

Open in PDF

Je kunt er uiteraard ook voor kiezen om je demonstratierecht op te eisen en geen melding te doen. Dat betekent alleen wel dat je rekening moet houden met tegenwerking door de autoriteiten.

Introductie

Je bent van plan om een demonstratie te organiseren en wilt er zeker van zijn dat de overheid je hierbij niet dwarsboomt maar juist ondersteunt; hiervoor moet je je demonstratie in Nederland aanmelden bij de gemeente. 

Het is een veelgehoord misverstand dat er een vergunning aangevraagd moet worden voor het houden van demonstraties, marsen, betogingen of manifestaties. Dit klopt niet. Zij moeten aangemeld worden bij de gemeente (burgemeester). Dit wordt ook wel een kennisgeving genoemd. Daarbij staan de wensen van de organisatie centraal, de gemeente en politie moeten zich inspannen om faciliterend op te treden. Het is zeker geen evenement! Daar gelden weer andere regels voor. 

In deze handleiding geven we je toelichting, tips en aandachtspunten voor hoe je het aanmelden van je demonstratie kunt aanpakken. Onderaan vind je een ingevuld document dat als voorbeeld kan dienen met enkele extra tips.

Stappenplan

Stap 1. Voorbereidingen

Zoek op de website of vraag zelf even na bij je gemeente hoe en waar je je demonstratie kan aanmelden. Meestal kan dit via de website van de gemeente onder het kopje “aanmelden betoging, protest of demonstratie”. Maak een opzet voor de aanmelding op basis van de voorwaarde van je gemeente. Zet deze in een online bestand, zodat eventueel andere personen uit je organisatie ook input kunnen geven.

Demonstreren is een grondrecht, en dus zijn er weinig beperkingen die de autoriteiten je kunnen opleggen. Je recht hebben, is alleen iets anders dan het ook daadwerkelijk krijgen. Gemeentes hebben de neiging om elke demonstratie als een veiligheidsrisico te zien en allerlei beperkingen op te leggen. Wees je hiervan bewust en kom op voor je rechten. Maak ook een afweging tussen het doel van je demonstratie en hoe hard je op je strepen wilt staan voor het recht op demonstreren.


Stap 2. De aanmelding/kennisgeving

Doe de aanmelding van je demonstratie zo snel mogelijk, voordat de beoogde locatie wordt geclaimd door andere demonstraties of evenementen. Op deze manier heb je ook genoeg tijd om te overleggen met je gemeente over bijvoorbeeld de locatie van het podium, mogelijke verkeersmaatregelen en het aanvragen van stroom. Je meldt de betoging aan namens je organisatie en bent zelf contactpersoon. 

  • Als je stroom nodig hebt, zorg er dan voor dat je een stroompunt aanvraagt bij de (deel) gemeente. 
  • Als je op een grasveld demonstreert, willen sommige gemeenten dat je een afspraak maakt voor een ‘schouw’ van het veld voor en na de manifestatie.

Stap 3. Na de aanmelding/kennisgeving

Veel gemeenten kiezen ervoor om aanmelding via een digitaal formulier te laten lopen. Dit kan echter de vrijheid om vragen te beantwoorden beperken. Daarnaast is het bij aanmelding via een formulier niet altijd zeker dat je ook een bewijs overhoudt van je aanmelding. 

Tip: Probeer altijd even naar de betreffende afdeling van de gemeente te bellen om te vragen of het formulier ontvangen is en in behandeling is genomen, en zo ja, door wie. 

Het kan ook zijn dat de gemeente jou zelf benadert om je aanvraag toe te lichten in een persoonlijk gesprek. Ga op een constructieve manier in gesprek met de gemeente en weet dat je recht hebt om te demonstreren en je recht hebt om je vrijheid van meningsuiting te gebruiken. Een gesprek met de gemeente is vaak een onderhandeling. Bedenk als groep wat je uit die onderhandeling wilt halen, en wat je bereid bent weg te geven.

Andere voorbereidingen

  • Regel zelf EHBO via een landelijke organisatie waaraan je gelieerd bent. Anders kan je EHBO inschakelen via Med Event. 
  • Denk na over afval, regel een aantal vrijwilligers die achteraf met een zak rondgaan of huur eventueel een aantal afvalcontainers.
  • Ga na hoe laat de paaltjes omhoog gaan op toegangswegen/ fietspaden voor toegang voertuigen.
  • Regel eventueel een parkeervergunning voor noodzakelijke voertuigen die aanwezig moeten blijven voor de manifestatie (busje techniek of iets dergelijks).

Let op!

Met betrekking tot aansprakelijkheid (ook wat betreft Corona): je hebt als organisatie een zorgplicht om de locatie zo in te richten dat de kans op letsel en schade redelijkerwijs zo klein mogelijk is. Je aan de regels houden blijft een individuele verantwoordelijkheid van deelnemers, maar het is wel je taak om deelnemers bij onregelmatigheden aan te spreken op hun gedrag. Dit doe je met een groep(je) sfeerbeheer/ordedienst die zorgt voor veiligheid van de deelnemers en ze aan kan spreken op gevaarlijk of schadelijk gedrag. 

Maak als organisatie een risicoanalyse. Op deze manier heb je als organisatie je uiterste best gedaan de manifestatie zo goed en veilig mogelijk te laten verlopen en ben je niet verwijtbaar als er een ongeval of onregelmatigheden gebeuren. De kans op vervolging van de organisatie is hierdoor erg klein.

Voorbeeld aanmeldformulier

Hier vind je een voorbeeld van een aanmeldingsformulier. Deze kan per gemeente verschillen. Tussen de
haakjes staan extra tips voor bij het invullen.

Tot slot: veel succes gewenst met je demonstratie!

Tot slot

Interesse in het volgen van een training? Neem hier contact op.

Deze handleiding is onderdeel van de ‘toolbox voor bewegingen’. Deze toolbox bevat nog meer korte digitale handleidingen, met basiskennis over strategie, bewegingsopbouw, actievoeren en organizing.

Ook wij houden van leren. Dus heb je ideeën om deze handleiding te verbeteren of aan te vullen met jouw ervaringen? Laat het ons weten!

Terug naar Toolbox Actievaardigheden