Hoe houd je hoop en motivatie in donkere tijden?

We worden overspoeld met slecht nieuws. Het zoveelste decreet van Trump, een nieuw bloedbad in Palestina, Oekraïne of Congo. Een overstroming hier, een bosbrand daar. Weer een racistische tweet van Geert Wilders. En het gevoel dat alle vooruitgang die de afgelopen 30 jaar bevochten is, op het spel staat en teruggedraaid wordt. Ik hoor om me heen steeds vaker de opmerking: "Het wordt me te veel." Of "Ik heb even een paar dagen geen nieuws gekeken." En ja, soms zakt mij ook de moed in de schoenen. Dus vroeg ik me af: hoe houd ik mezelf gemotiveerd?

Woede als drijfveer

Dat is misschien wel op de allereerste plaats: woede. Ik ben gewoon kwaad op wat er gebeurt. Op het flagrante onrecht, het aan de macht komen van een radicaal rechtse beweging die ik als mijn aartsvijand beschouw. Of de zinloze destructie en het onverschillige aanrichten van menselijk leed. Het maakt me echt razend.

Waarom hoop essentieel is

Maar als organizer heb ik altijd geleerd dat alleen woede niet genoeg is. Want alleen woede eet je op, en maakt je op termijn apathisch. Het is Woede-Hoop-Actie wat je de moed geeft om door te gaan. En die hoop is de laatste tijd een omstreden begrip geworden onder activisten. Ik verzet me daar tegen. Voor mij is hoop niet het naïeve dromen over betere tijden. Hoop is een werkwoord. Het is weten dat het niet zo hoeft te zijn. Weten dat het anders kan. En weten dat we een kans hebben om de situatie te veranderen. Als we ons best doen, de strijd aangaan en slim zijn. Hoop is voor mij dus intrinsiek verbonden aan actie. Of om Angela Davis te quoten:

"No change is possible without hope."

"No movement is possible without hope."

"We have to march on with the unshakeable confidence that we will win our fight for a new society, our fight for a society where freedom, justice, equality, abundance, dignity and happiness belongs to all."

"You have to act as if it were possible to radically transform the world. And you have to do it all the time."

Lessen uit het verleden en inspirerende voorbeelden

Ik kan zelf terugkijken op campagnes die aan de start onmogelijk leken. Tegen tegenstanders die onoverwinnelijk leken. Ik had nooit gedacht de NAVO te kunnen stoppen bij het kappen van een bos in Limburg. En toen ik in Groningen ging helpen bij het sluiten van het grootste gasveld van Europa, leek het onmogelijk de Nederlandse staat, Shell en Exxon daartoe te dwingen. Toch is het gelukt. En daar put ik motivatie uit.

Op dezelfde manier haal ik veel hoop uit verhalen van activisten uit een ver verleden of uit andere delen van de wereld. Activisten die in extreme, uitzichtloze omstandigheden, en geconfronteerd met bruut geweld, de moed vonden om door te gaan. De tot slaaf gemaakte bevolking van Haïti die het Franse leger versloeg en zichzelf bevrijdde. Activisten in Servië, Soedan en Syrië die het opnemen tegen brute dictaturen. Als zij doorgaan, waarom zou ik opgeven?

De kracht van muziek

Ik haal ook hoop uit protestliedjes. Van de klassiekers van Armand, Woodie Guthrie, Billy Holiday en Nina Simone, tot Rage Against the Machine, Rebel Diaz en de folkpunk van Peter Storm, Joke Kaviaar en Hobojobos. Ik post elke dag een protestliedje op mijn Bluesky-account om die hoop te verspreiden.

Motivatie uit strategie, samenwerking en de natuur

En ik haal motivatie uit de liefde voor het spel. Campagnestrategie, slimme acties uitdenken. Er is niets leukers dan samenwerken met bijzondere en inspirerende mensen om machtige tegenstanders de loef af te steken. De verbouwereerde gezichten van machtige mannen in pak die merken dat ze onderuit gehaald kunnen worden. Dat is elke keer weer een morele boost.

Ik haal ook motivatie uit de natuur ingaan. Een wolvenspoor vinden. Het geluid van wulpen in het voorjaar. En weten dat wat er ook gebeurt, deze aarde nog miljoenen jaren doorleeft.

Opgeven is simpelweg geen optie

En een deel van die hoop is pure koppigheid. Opgeven is simpelweg geen optie. Daar wordt de wereld niet beter van. De klimaatcrisis stopt er niet mee. De radicaal rechtse politici stoppen we er niet mee. Ik help er niemand mee.

Door: Peter Kodde